Czym jest onycholiza i jakie są przyczyny jej powstawania

Onycholiza jest chorobą paznokci stóp i rąk. Jej cechą charakterystyczną są przebarwienia płytki.

Czym jest onycholiza?

Onycholiza jest schorzeniem paznokci polegającym na rozwarstwieniu się płytki, w wyniku czego dochodzi do nagromadzenia się powietrza pod jej powierzchnią i oderwania od łożyska. Ze względu na pojawiające się przebarwienia na powierzchni paznokcia onycholiza często traktowana jest jako defekt estetyczny. Pierwszym objawem onycholizy jest pojawienie się białego przebarwienia paznokcia. Jeśli dodatkowo dojdzie do nadkażenia płytki, barwa może ulec zmianie. W większości przypadków wyleczenie onycholizy jest proste i wystarczy zastosować domowe sposoby. Niekiedy jednak onycholiza może stanowić objaw innych jednostek chorobowych, takich jak zaburzenia funkcjonowania gruczołu tarczowego lub cukrzyca. Jeśli więc domowe sposoby leczenia zawiodą, a przebarwienia się utrzymują, należy udać się do lekarza w celu dalszej diagnostyki.

Przyczyny onycholizy

Onycholiza może być zarówno wrodzona, uwarunkowana predyspozycjami genetycznymi, jak i nabyta, którą można podzielić na egzogenną i endogenną. Do przyczyn egzogennych, czyli czynników zewnętrznych, należą: detergenty, rozpuszczalniki, podrażnienia, urazy mechaniczne, nadmierna, długotrwała wilgotność, niektóre kosmetyki, lakiery, odżywki oraz zmywacze do paznokci, infekcje bakteryjne, grzybicze oraz wirusowe. Natomiast do przyczyn endogennych, czyli czynników wewnętrznych, można zaliczyć:

choroby ogólnoustrojowe: kiła, trąd, cukrzyca, nadczynność tarczycy, niedobory żelaza, kolagenozy, szpiczak mnogi;
leki: tiazydy (leki moczopędne), tetracykliny, allopurynol, indometacyna, bleomycyna;
choroby dermatologiczne: kontaktowe zapalenie skóry, łuszczyca, liszaj płaski, toksyczna nekroliza naskórka, twardzina, łysina plackowata, nadpotliwość, genodermatozy, choroba Reynauda lub pęcherzyca zwykła.

Istnieje jeszcze jeden rodzaj onycholizy, zwany onycholizą idiopatyczną o nieznanej etiologii.

Objawy onycholizy

Pierwszym objawem onycholizy jest pojawienie się białego zabarwienia na końcowej części paznokcia w miejscu jego rozwarstwienia. W przypadku tego schorzenia paznokieć pozostaje gładki i twardy. Paznokieć w miejscu przebarwienia w widoczny sposób odstaje od łożyska z powodu nagromadzonego wewnątrz powietrza. W przypadku nadkażenia paznokcia barwa płytki może mieć kolor żółty, szary, czarny bądź brązowy. Onycholiza zazwyczaj przebiega bezboleśnie, dyskomfort bólowy pojawia się w momencie zainfekowania płytki lub jeśli do rozwarstwienia doszło w wyniku urazu. Zbagatelizowana onycholiza może doprowadzić do pogrubienia rozwarstwionej płytki, powodując widoczną deformację. Jeśli onycholiza nie zostanie odpowiednio szybko wyleczona, może dojść do powikłań, takich jak:

hiperkeratoza, czyli nadmierne rogowacenie naskórka w wolnej przestrzeni paznokcia,
hipergranulacja podpaznokciowa, czyli nienaturalne wrastanie paznokcia w łożysko,
pojawienie się zmian o charakterze owrzodzeń (to powikłanie dotyczy głównie osób ze szczególną wrażliwością skóry),
pojawienie się tzw. paznokci Plummera, które dotykają czwartego lub piątego palca u dłoni i są bezpośrednio związane z nadczynnością tarczycy.

Leczenie onycholizy

Leczenie onycholizy paznokci uzależnione jest bezpośrednio od przyczyny jej powstania. Lekka odmiana zazwyczaj zanika samoistnie po kilku dniach. Jeśli jednak choroba utrzymuje się, należy udać się do dermatologa w celu rozpoznania przyczyny i ustalenia optymalnej formy leczenia. W przypadku infekcji stosowane są preparaty z antybiotykami bądź też substancjami przeciwgrzybiczymi w formie maści albo lakierów. W najbardziej zaawansowanych stadiach, gdy leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych efektów, konieczne jest operacyjne usunięcie płytki paznokcia, zdarza się to jednak bardzo rzadko. Jeśli dojdzie do rozwarstwienia płytki i jej oderwania od łożyska, to mimo wyleczenia onycholizy niemożliwe jest ich ponowne złączenie. Paznokieć musi odrosnąć. Najpopularniejszym domowym sposobem radzenia sobie ze schorzeniami paznokci jest stosowanie olejku na bazie drzewa herbacianego. Nie powinno się jednak stosować go bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą. Po zakończonym leczeniu należy unikać kontaktu z substancjami drażniącymi, obcinać krótko paznokcie, unikać wszelkiego rodzaju urazów oraz utrzymywać paznokcie w czystości i suchości.