Popularne tematy
2015-01-27
O niepłodności możemy mówić w momencie, kiedy mimo regularnego współżycia (3-4 razy w tygodniu) przez rok, bez wykorzystania metod antykoncepcyjnych, zachodzi niezdolność do osiągnięcia ciąży. Po tym czasie należy udać się do specjalisty w celu diagnostyki przyczyn tego stanu.
Przyczyny niepłodności
Problem niepłodności dotyczy obecnie ok. 10-15 proc. par, przy czym liczba osób bezskutecznie starających się o dziecko stale się powiększa.
Najczęstszymi przyczynami niepłodności męskiej są zaburzenia ilościowe i jakościowe nasienia.
Najczęstszą przyczyną niepłodności kobiet są problemy z owulacją i mogą dotyczyć nawet 40% pacjentek bezskutecznie starających się o dziecko. Do możliwych nieprawidłowości można zaliczyć anowulację (brak owulacji) lub oligoowulację (kiedy miesiączki pojawiają się rzadziej niż co 35 dni). Istnieje wiele przyczyn wymienionych zaburzeń jajeczkowania. Najczęstszym powodem zaburzeń owulacji u kobiet w wieku rozrodczym jest zespół policystycznych jajników (PCOS). Do innych przyczyn tych zaburzeń należą: choroby tarczycy, hiperprolaktynemia (podwyższony poziom prolaktyny we krwi), zespół Cushinga. Zarówno otyłość, jak i skrajnie niska masa ciała mogą prowadzić do zaburzeń w przebiegu cyklu miesiączkowego. W większości z tych przypadków istnieje możliwość wykonania pomocniczych badań laboratoryjnych potwierdzających rozpoznanie.
Około 25-35% przyczyn niepłodności stanowi tzw. czynnik jajowodowy. Jajowód pełni ważną funkcję w procesie zapłodnienia – bierze udział w transporcie nasienia, jest miejscem gdzie dochodzi do fuzji plemnika i komórki jajowej, a w końcu transportuje zapłodnioną komórkę jajową do jamy macicy.
Funkcja jajowodu może zostać upośledzona w wyniku defektów rzęsek wyścielających jego światło, zrostów powstałych w następstwie infekcji dróg rodnych lub operacji jamy brzusznej. Ocenę struktury oraz drożności jajowodów można przeprowadzić, wykonując histerosalpingografię. (http://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/badania/histerosalpingografia-hsg-badanie-macicy-i-jajowodow_35466.html). Badanie polega na wprowadzeniu środka kontrastowego do wnętrza jamy macicy za pomocą cewnika. Następnie, gdy jajowód jest drożny, można zaobserwować zakontrastowanie wnętrza jajowodów i wyciek środka kontrastowego do jamy otrzewnej. W przypadku niedrożności jajowodów środek nie przedostaje się do jamy otrzewnej.
Macica jest jedynym fizjologicznym miejscem rozwoju zarodka. Wady anatomiczne tego narządu są powszechnie rozpoznawane u niepłodnych kobiet. Także polipy, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki mogą upośledzać prawidłowe kształtowanie się łożyska lub utrudniać donoszenie ciąży. Metody wykorzystywane w obrazowaniu tego narządu to: ultrasonografia przezbrzuszna lub przezpochwowa, histerografia, histeroskopia.
Czynnikiem szyjkowym niepłodności określa się nieprawidłowości w zakresie struktury i składu śluzu szyjkowego oraz interakcji śluz szyjkowy-plemniki. Problemy w tym zakresie mogą dotyczyć ok. 10% niepłodnych kobiet. Ich źródłem mogą być zakażenia dróg rodnych, przeciwciała przeciwplemnikowe obecne w śluzie szyjkowym, zniekształcenia anatomiczne szyjki macicy będące rezultatem uprzednio przebytych zabiegów ginekologicznych. W diagnostyce czynności szyjki macicy jest wykorzystywany m.in. test po stosunku (postcoital test – PCT) służący do oceny wpływu śluzu szyjkowego na aktywność plemników.
Do innych czynników niepłodności zalicza się endometriozę, przewlekły stres, choroby ogólnoustrojowe, działania niepożądane stosowanych leków oraz opóźnianie decyzji o rozrodzie. Udowodniono bowiem, że wraz z wiekiem potencjał rozrodczy kobiety obniża się.
Metody leczenia niepłodności
Stymulacja owulacji
Stymulacja owulacji zależy od przyczyny braku jajeczkowania. U pacjentek z hiperprolaktynemią stosuje się leki z grupy agonistów receptora dopaminy.
U pacjentek z zespołem PCO stosujemy cytrynian klomifenu, gonadotropiny rekombinowane oraz wysokooczyszczone preparaty moczopochodne gonadotropin menopauzalnych. Gdy współistnieją zaburzenia tolerancji glukozy, może być wskazane podanie metforminy. W przypadku zaburzeń hormonalnych związanych z nieprawidłowym lub niedostatecznym wydzielaniem gonadotropin, czyli hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową, w stymulacji jajeczkowania stosowane są rekombinowane preparaty hormonu folikulotropowego (rFSH) i hormonu luteinizującego (rLH).
Inseminacja
Inseminacja to metoda, która polega na wprowadzeniu do jamy macicy wcześniej przygotowanych plemników za pomocą cieniutkiego cewnika, co pozwala ominąć barierę śluzu szyjkowego, który może uszkadzać plemniki. Inseminację można wykonywać w cyklu naturalnym bądź po wcześniejszej stymulacji owulacji.
Zapłodnienie in vitro
Zapłodnienie in vitro polega na doprowadzeniu do połączenia gamet w warunkach laboratoryjnych, poza organizmem kobiety. W warunkach fizjologicznych proces ten odbywa się w bańce jajowodu. Zapłodnienie in vitro składa się z kilku etapów: stymulacji hormonalnej jajników celem pobudzenia dojrzewania komórek jajowych, pobrania dojrzałych komórek jajowych za pomocą punkcji jajnika, przeprowadzenia zapłodnienia w warunkach laboratoryjnych i transferu (umieszczenia) zarodków do jamy macicy.
Przed wdrożeniem właściwego leczenia konieczne jest jednak ustalenie przyczyny niepłodności. Opisane powyżej badania można wykonać w specjalistycznych gabinetach ginekologiczno-położniczych, a więcej informacji można zasięgnąć np. na stronie Ovea.
Leczenie niepłodności w XXI wieku
W leczeniu niepłodności kluczowe znaczenie mają prawidłowa diagnostyka oraz określenie przyczyny problemu. Jedynie wówczas lekarz może zastosować terapię, która w określonym przypadku ma największe szanse powodzenia.O niepłodności możemy mówić w momencie, kiedy mimo regularnego współżycia (3-4 razy w tygodniu) przez rok, bez wykorzystania metod antykoncepcyjnych, zachodzi niezdolność do osiągnięcia ciąży. Po tym czasie należy udać się do specjalisty w celu diagnostyki przyczyn tego stanu.
Przyczyny niepłodności
Problem niepłodności dotyczy obecnie ok. 10-15 proc. par, przy czym liczba osób bezskutecznie starających się o dziecko stale się powiększa.
Najczęstszymi przyczynami niepłodności męskiej są zaburzenia ilościowe i jakościowe nasienia.
Najczęstszą przyczyną niepłodności kobiet są problemy z owulacją i mogą dotyczyć nawet 40% pacjentek bezskutecznie starających się o dziecko. Do możliwych nieprawidłowości można zaliczyć anowulację (brak owulacji) lub oligoowulację (kiedy miesiączki pojawiają się rzadziej niż co 35 dni). Istnieje wiele przyczyn wymienionych zaburzeń jajeczkowania. Najczęstszym powodem zaburzeń owulacji u kobiet w wieku rozrodczym jest zespół policystycznych jajników (PCOS). Do innych przyczyn tych zaburzeń należą: choroby tarczycy, hiperprolaktynemia (podwyższony poziom prolaktyny we krwi), zespół Cushinga. Zarówno otyłość, jak i skrajnie niska masa ciała mogą prowadzić do zaburzeń w przebiegu cyklu miesiączkowego. W większości z tych przypadków istnieje możliwość wykonania pomocniczych badań laboratoryjnych potwierdzających rozpoznanie.
Około 25-35% przyczyn niepłodności stanowi tzw. czynnik jajowodowy. Jajowód pełni ważną funkcję w procesie zapłodnienia – bierze udział w transporcie nasienia, jest miejscem gdzie dochodzi do fuzji plemnika i komórki jajowej, a w końcu transportuje zapłodnioną komórkę jajową do jamy macicy.
Funkcja jajowodu może zostać upośledzona w wyniku defektów rzęsek wyścielających jego światło, zrostów powstałych w następstwie infekcji dróg rodnych lub operacji jamy brzusznej. Ocenę struktury oraz drożności jajowodów można przeprowadzić, wykonując histerosalpingografię. (http://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/badania/histerosalpingografia-hsg-badanie-macicy-i-jajowodow_35466.html). Badanie polega na wprowadzeniu środka kontrastowego do wnętrza jamy macicy za pomocą cewnika. Następnie, gdy jajowód jest drożny, można zaobserwować zakontrastowanie wnętrza jajowodów i wyciek środka kontrastowego do jamy otrzewnej. W przypadku niedrożności jajowodów środek nie przedostaje się do jamy otrzewnej.
Macica jest jedynym fizjologicznym miejscem rozwoju zarodka. Wady anatomiczne tego narządu są powszechnie rozpoznawane u niepłodnych kobiet. Także polipy, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki mogą upośledzać prawidłowe kształtowanie się łożyska lub utrudniać donoszenie ciąży. Metody wykorzystywane w obrazowaniu tego narządu to: ultrasonografia przezbrzuszna lub przezpochwowa, histerografia, histeroskopia.
Czynnikiem szyjkowym niepłodności określa się nieprawidłowości w zakresie struktury i składu śluzu szyjkowego oraz interakcji śluz szyjkowy-plemniki. Problemy w tym zakresie mogą dotyczyć ok. 10% niepłodnych kobiet. Ich źródłem mogą być zakażenia dróg rodnych, przeciwciała przeciwplemnikowe obecne w śluzie szyjkowym, zniekształcenia anatomiczne szyjki macicy będące rezultatem uprzednio przebytych zabiegów ginekologicznych. W diagnostyce czynności szyjki macicy jest wykorzystywany m.in. test po stosunku (postcoital test – PCT) służący do oceny wpływu śluzu szyjkowego na aktywność plemników.
Do innych czynników niepłodności zalicza się endometriozę, przewlekły stres, choroby ogólnoustrojowe, działania niepożądane stosowanych leków oraz opóźnianie decyzji o rozrodzie. Udowodniono bowiem, że wraz z wiekiem potencjał rozrodczy kobiety obniża się.
Metody leczenia niepłodności
Stymulacja owulacji
Stymulacja owulacji zależy od przyczyny braku jajeczkowania. U pacjentek z hiperprolaktynemią stosuje się leki z grupy agonistów receptora dopaminy.
U pacjentek z zespołem PCO stosujemy cytrynian klomifenu, gonadotropiny rekombinowane oraz wysokooczyszczone preparaty moczopochodne gonadotropin menopauzalnych. Gdy współistnieją zaburzenia tolerancji glukozy, może być wskazane podanie metforminy. W przypadku zaburzeń hormonalnych związanych z nieprawidłowym lub niedostatecznym wydzielaniem gonadotropin, czyli hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową, w stymulacji jajeczkowania stosowane są rekombinowane preparaty hormonu folikulotropowego (rFSH) i hormonu luteinizującego (rLH).
Inseminacja
Inseminacja to metoda, która polega na wprowadzeniu do jamy macicy wcześniej przygotowanych plemników za pomocą cieniutkiego cewnika, co pozwala ominąć barierę śluzu szyjkowego, który może uszkadzać plemniki. Inseminację można wykonywać w cyklu naturalnym bądź po wcześniejszej stymulacji owulacji.
Zapłodnienie in vitro
Zapłodnienie in vitro polega na doprowadzeniu do połączenia gamet w warunkach laboratoryjnych, poza organizmem kobiety. W warunkach fizjologicznych proces ten odbywa się w bańce jajowodu. Zapłodnienie in vitro składa się z kilku etapów: stymulacji hormonalnej jajników celem pobudzenia dojrzewania komórek jajowych, pobrania dojrzałych komórek jajowych za pomocą punkcji jajnika, przeprowadzenia zapłodnienia w warunkach laboratoryjnych i transferu (umieszczenia) zarodków do jamy macicy.
Przed wdrożeniem właściwego leczenia konieczne jest jednak ustalenie przyczyny niepłodności. Opisane powyżej badania można wykonać w specjalistycznych gabinetach ginekologiczno-położniczych, a więcej informacji można zasięgnąć np. na stronie Ovea.
Dodaj komentarz lub opinię
» Odpowiedz
Opinie i komentarze (3)
Autor | Wypowiedź |
Zadaj pytanie Ekspertowi
Porady Eksperta
Jeżeli w naszej bazie brakuje
odpowiedzi na Twoje pytanie
zapytaj naszego Eksperta
Najnowsze firmy w bazie
Pro EndoDentica (Łódź) - Łódź
Pro Endodentica – Kompleksowa Opieka Stomatologiczna w Łodzi Pro Endodentica to nowoczesny gabinet...
Centrum Medyczne Sadyba - Warszawa
W Centrum Medycznym Sadyba dostępna jest kompleksowa i specjalistyczna opieka. W placówce można zlecić szereg...
Newsletter
Jeżeli chcesz być informowany o nowościach w serwisie iLekarze.pl, dodaj swój e-mail:
